HoREA kiến nghị giảm tiền sử dụng đất cho hộ dân

Phạm Sơn - Thứ Sáu, 10/10/2025, 10:58

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản số 127/2025/CV-HoREA gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM và Bộ Tài nguyên và Môi trường, góp ý cho “Dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai”.

Đề nghị giảm mạnh tiền sử dụng đất cho hộ dân

HoREA đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài nguyên và Môi trường khi xây dựng dự thảo Nghị quyết theo hướng có lợi hơn cho người dân, doanh nghiệp và bảo đảm nguồn thu ngân sách từ đất đai. Tuy nhiên, Hiệp hội cho rằng, quy định tại khoản 1 Điều 155 Luật Đất đai 2024 đang gây bức xúc khi áp 100% giá đất bảng giá cho cả phần diện tích trong và vượt hạn mức giao đất ở.

Điều này khiến nhiều hộ gia đình, cá nhân phải nộp tiền sử dụng đất quá cao, có trường hợp người dân “gần như phải mua lại đất của chính mình”. HoREA dẫn chứng: một hộ dân tại Quận 7 (cũ) khi xin chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp 400 m² sang đất ở phải nộp tới 14 tỷ đồng, gần bằng giá thị trường.

Để khắc phục, Hiệp hội kiến nghị:

Chỉ tính 20% giá đất bảng giá đối với phần đất trong hạn mức; Tính 30% giá đất bảng giá với phần đất vượt hạn mức.

Đồng thời, HoREA đề nghị bổ sung cơ chế hoàn trả phần chênh lệch cho người dân đã nộp tiền sử dụng đất quá cao từ 01/8/2024 đến khi Nghị quyết có hiệu lực, nhằm đảm bảo công bằng và tránh phát sinh khiếu kiện.

Bảo vệ nhà đầu tư, đề xuất bổ sung “Điều 11a” về khoản tiền bổ sung

Với nhóm doanh nghiệp, HoREA đề xuất bổ sung Điều 11a trong dự thảo Nghị quyết để làm rõ “khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung, trừ trường hợp không do lỗi của người sử dụng đất”.

Đề xuất này nhằm tháo gỡ cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi quy định mới, ví dụ như Công ty Lotte Properties HCMC (dự án Thủ Thiêm Eco Smart City) đang bị truy thu tới 2.600 tỷ đồng cho thời gian “chưa tính tiền sử dụng đất” – trong khi thời điểm ký hợp đồng (2017) chưa có quy định này.

HoREA đề xuất bổ sung Điều 11a trong dự thảo Nghị quyết để làm rõ “khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung, trừ trường hợp không do lỗi của người sử dụng đất”.

Theo HoREA, cần quy định rõ để doanh nghiệp không có lỗi sẽ không bị truy thu, đồng thời được khấu trừ khoản đã nộp vào nghĩa vụ tài chính khác. Điều này sẽ tạo môi trường đầu tư minh bạch, giúp thu hút FDI và bảo vệ các nhà đầu tư đang gặp vướng mắc tương tự.

Kiến nghị tháo gỡ vướng mắc với doanh nghiệp cổ phần hóa

Hiệp hội cũng đề nghị bổ sung cơ chế xử lý với các doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa giai đoạn 2007–2021 chưa có hoặc có “phương án sử dụng đất” nhưng chưa được phê duyệt hợp lệ.

HoREA kiến nghị cho phép:

Doanh nghiệp có thể lập phương án sử dụng đất mới trong vòng 24 tháng; Trường hợp phù hợp quy hoạch, được phép chuyển mục đích sử dụng đất và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính; Nếu sau 24 tháng không thực hiện, Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường.

Theo Hiệp hội, chỉ riêng TP.HCM có hơn 1.000 doanh nghiệp cổ phần vướng quy định này, gây lãng phí lớn nguồn lực đất đai.

Một loạt đề xuất kỹ thuật khác

HoREA còn có hàng loạt góp ý kỹ thuật nhằm hoàn thiện dự thảo, trong đó có:

Bổ sung dự án hỗn hợp đô thị – thương mại – du lịch vào nhóm được thu hồi đất phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Chọn phương án 1 về thu hồi phần diện tích đất còn lại khi nhà đầu tư đã thỏa thuận được trên 75% diện tích và người sử dụng đất.

Bổ sung cơ chế chuyển tiếp với các dự án BT, quy định thời điểm xác định giá đất tại thời điểm lập dự án hoặc ký hợp đồng.

Điều chỉnh các quy định về giá đất cụ thể, đề nghị Chính phủ được quyền xử lý các “ca khó” chưa đủ căn cứ để định giá.

Cần Nghị quyết “đủ mạnh” để khơi thông nguồn lực đất đai

Theo Chủ tịch Lê Hoàng Châu, các đề xuất của HoREA nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân, doanh nghiệp và tạo hành lang pháp lý rõ ràng để cán bộ, cơ quan thực thi yên tâm thực hiện.

“Dự thảo Nghị quyết cần đủ mạnh, đồng bộ và khả thi, làm cơ sở để Chính phủ sửa đổi các nghị định hướng dẫn, khơi thông nguồn lực đất đai, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế – xã hội trong giai đoạn tới”, ông Châu nhấn mạnh.