Chuyên trang bất động sản
Hotline: 0983.456.456
Chiều 14/10, thông điệp “cổ phần hóa là để doanh nghiệp mạnh lên, không phải để bán đất” lại được nhắc lại tại cuộc họp do Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc chủ trì, ngay khi Chính phủ bàn dự thảo Nghị định cơ cấu lại vốn nhà nước. Theo đó, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, định giá đất các doanh nghiệp sau cổ phần hóa phải “có lợi nhất cho Nhà nước”.
Một khu đất vàng giữa thành phố giống con dao hai lưỡi đặt trên bàn mổ: tay nghề tốt thì cứu được “bệnh nhân” doanh nghiệp, vụng về thì cứa vào ngân sách. Chiều 14/10, thông điệp “cổ phần hóa là để doanh nghiệp mạnh lên, không phải để bán đất” lại được nhắc lại tại cuộc họp do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chủ trì, ngay khi Chính phủ bàn dự thảo Nghị định cơ cấu lại vốn nhà nước. Lời nhắc ấy thẳng, gọn, nhưng nó đang chống lại một quán tính dai dẳng của nhiều năm chuyển đổi.
Lịch sử cổ phần hóa hơn hai thập niên qua có đủ cung bậc: lúc chạy, lúc chậm; có thương vụ “xuôi chèo mát mái”, cũng có cú vấp ở khâu định giá tài sản và quyền sử dụng đất. Đất vừa là mỏ neo sản xuất, vừa là miếng bọt biển thấm mọi kỳ vọng tăng giá. Khâu “định vị” đất trong giá trị doanh nghiệp vì thế quyết định quỹ đạo sau cổ phần hóa: đi vào công nghiệp hay rẽ sang bất động sản. Dự thảo lần này bổ sung yêu cầu ghi nhận đầy đủ giá trị quyền sử dụng đất, quyền thuê đất khi cổ phần hóa, nhằm bít các khe hở thường thấy ở khâu định giá.
Không riêng chuyện nguyên tắc, bản dự thảo còn quy định lại đường dây trách nhiệm: Thủ tướng quyết định cổ phần hóa, chuyển nhượng vốn, tổ chức lại với 8 tập đoàn, tổng công ty lớn như PVN, EVN, VNPT, TKV, Viettel, Vinachem, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, SCIC; phần còn lại phân cấp cho cơ quan chủ quản và doanh nghiệp cấp I. Tiêu điểm là yêu cầu lựa chọn và chịu trách nhiệm về phương pháp định giá “có lợi nhất cho Nhà nước”. Thực thi đúng, đây là cái phanh cần có với mọi cuộc đua giá trị đất trong các thương vụ sắp tới.
Vì sao phải nhấn mạnh “không phải để bán đất”? Bởi ký ức thị trường chưa phai: có nơi cổ phần hóa xong, động lực sản xuất không tăng bao nhiêu nhưng đất lại chuyển mục đích, địa tô chênh lệch rót về nhóm cổ đông mới. Thanh tra vài năm gần đây đã chỉ ra những sai phạm điển hình ở khâu xác định giá tài sản và quyền sử dụng đất trong quá trình cổ phần hóa, cho thấy nguy cơ “lấy đất nuôi lợi nhuận” là có thật nếu thể chế lỏng tay.
Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc yêu cầu dự thảo lần này phải áp dụng phương pháp định giá phải bảo đảm có lợi cho nhà nước nhất.
Song, cũng không công bằng nếu nhìn mọi doanh nghiệp nhà nước qua lăng kính bất động sản. Những tập đoàn hạ tầng, năng lượng, viễn thông… nếu được tái cấu trúc đúng, cổ phần hóa có thể bơm vào đó quản trị hiện đại, kỷ luật thị trường, và vốn dài hạn cho đầu tư công nghệ. Vấn đề là cách vận hành thể chế có cho phép điều ấy thành sự thật, hay chính thể chế lại biến đất đai thành “lỗ chân trâu” để mọi cải cách sa lầy. Sự khác nhau nằm ở hai điểm mấu chốt: cách định giá và kỷ luật hậu kiểm.
Cách định giá, theo luật chơi mới, phải “nhìn thẳng” vào đất: đất giao để kinh doanh, đất thuê trả tiền hằng và thị trường. Truyền thông và mạng xã hội thời nay không để các thương vụ “đẹp đội hình, xấu đội ngũ” đi qua dễ dàng; dữ liệu công khai về đất, dự án, dòng tiền sau cổ phần hóa là trần nhà bằng kính. Cộng đồng đầu tư cũng đã trưởng thành hơn: họ sẵn sàng trả giá cao cho chiến lược tăng năng suất, nhưng dè chừng những câu chuyện “bẻ lái” sang đất, vì rủi ro chính sách luôn có thể xóa sạch lợi thế địa tô qua một đêm.
Xung đột lớn nhất của người điều hành doanh nghiệp là lý tưởng nghề nghiệp đối đầu với đường đi tắt. Đầu tư máy móc, công nghệ, con người đòi hỏi thời gian, kế hoạch và mồ hôi; chuyển mục đích đất, nếu qua được kẽ hở, lại cho tỷ suất sinh lời nhanh. Khi thể chế lỏng, dao hai lưỡi luôn hấp dẫn mặt sắc. Khi thể chế chặt, mặt cùn buộc doanh nghiệp quay về năng lực lõi. Lựa chọn này không thuần đạo đức cá nhân, mà là sản phẩm của thiết kế luật lệ.
Cuộc họp ngày 14/10 vì thế đáng giá ở một chi tiết: không hướng dẫn chi tiết chuyện đất trong Nghị định cổ phần hóa, mà buộc áp dụng Luật Đất đai; tức là đưa đất trở lại đúng “địa chỉ” pháp lý, tránh tạo ra hai đường ray song song dễ chồng chéo. Thêm vào đó là nguyên tắc “ai chọn phương pháp định giá, người đó chịu trách nhiệm”. Trách nhiệm rõ, kẽ hở hẹp, kỳ vọng lệch chuẩn giảm.
Từ góc nhìn lịch sử, cổ phần hóa từng là mốc để nhiều doanh nghiệp “lột xác” thật sự: có vốn, có bạn đồng hành quốc tế, có chuẩn mực quản trị mới. Nhưng cũng chính thời khắc ấy, không ít nơi “hạ cánh” vào đất, để rồi vài năm sau đổ vỡ niềm tin công chúng. Kinh nghiệm gần đây cho thấy chỉ cần một vài vụ việc bị phanh phui, toàn bộ chương trình bị hoài nghi. Lúc đó, mới thấy “lấy đất nuôi lợi nhuận” chưa bao giờ là điều dễ dàng?
Phân khúc căn hộ TP Hồ Chí Minh quý 3/2025 ghi nhận nguồn cung tăng trở lại, tâm điểm dịch chuyển ra vùng ven nhưng mặt bằng giá tiếp tục leo thang.
Thông tin mới nhất từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cho biết tổng dư nợ cho vay chương trình nhà ở xã hội tính đến nay đã đạt hơn 19.526 tỷ đồng với 50.328 khách hàng có dư nợ.
Văn phòng UBND thành phố Đà Nẵng thông tin, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng vừa ký ban hành Công văn số 2795/UBND-ĐTĐT ngày 10/10/2025 về việc kiểm tra, rà soát, chấn chỉnh và xử lý các hành vi thao túng giá, đầu cơ bất động sản; tăng cường công tác quản lý, sử dụng đất trên địa bàn thành phố.
Giá căn hộ trung bình tại Hà Nội đã vượt TP Hồ Chí Minh, phân khúc trên 120 triệu đồng/m2 tăng vọt, trong khi nhà ở dưới 60 triệu gần như biến mất khỏi thị trường.
Vui lòng gửi phản ánh của bạn để chúng tôi hỗ trợ hoặc cải thiện giúp tăng trải nghiệm cho bạn.
Chào mừng đến với Chuyên trang Bất động sản của thời báo VTV
Bạn chưa có tài khoản? Đăng kí ngay
Bạn đã có tài khoản? Đăng nhập
