UBND Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đặt mục tiêu hoàn thành hơn 94.300 căn nhà ở xã hội đến năm 2030, với nhiều giải pháp nhằm cải thiện khả năng tiếp cận cho người thu nhập thấp.
Trong bối cảnh phát triển nhà ở xã hội còn gặp nhiều vướng mắc về chính sách và cơ chế, mục tiêu của TP.HCM đến năm 2030 sẽ gặp không ít thách thức nếu thiếu sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền, doanh nghiệp và các bên liên quan.
Theo Bộ Xây dựng, Việt Nam cần xây dựng tối thiểu một triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, đặc biệt để đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho công nhân và người thu nhập thấp. Với dân số trên 9,5 triệu người và lực lượng lao động nhập cư đông đảo, TP.HCM đặt kỳ vọng lớn vào phân khúc nhà ở giá rẻ như một giải pháp an cư thiết yếu.
Từ đầu nhiệm kỳ 2021 đến tháng 5/2025, TP.HCM đã hoàn thành 2.745 căn nhà ở xã hội và dự kiến hoàn thành thêm 2.874 căn trong năm 2025. Tuy nhiên, quá trình triển khai kéo dài do các thủ tục pháp lý phức tạp, mất từ 3–5 năm để hoàn thiện một dự án từ khi bắt đầu.
Thành phố cũng đang đối mặt với tình trạng dư thừa nhà ở thương mại cao cấp trong khi thiếu vắng nhà ở xã hội. “Trong bối cảnh của TP.HCM, quy hoạch nhà ở xã hội luôn là câu chuyện được đặt ra. Tuy nhiên, nguồn cung vẫn chưa đầy đủ,” Tiến sĩ Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Tư vấn Đầu tư Savills Việt Nam nhận định.
Ông Khương cho rằng, nhiều dự án đã hoàn thiện nhưng không có người đến ở vì hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và điều kiện kinh tế đô thị chưa đảm bảo. Bên cạnh đó, giá nhà ở xã hội đang bị đẩy lên cao trên thị trường thứ cấp do biến động giá vật tư và thiếu nguồn cung. Thực tế có những căn hộ được bán lại với giá gấp đôi, thậm chí gấp ba giá gốc chỉ sau vài năm bàn giao.
Ông Khương nhận định: “Nhu cầu nhà ở quá lớn trong khi quỹ đất hạn chế và quy hoạch chưa đồng bộ khiến nhà ở xã hội khó tiếp cận với người thực sự có nhu cầu. Diện tích nhà ở bình quân tại đô thị loại I nên đạt 25–30m²/người, nhưng thực tế vẫn chưa đáp ứng được.”
Hiện nay, UBND TP.HCM đang xây dựng Chương trình phát triển nhà ở giai đoạn 2021–2030 (điều chỉnh) và Kế hoạch phát triển giai đoạn 2026–2030, trong đó tiếp tục tăng chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội qua từng năm.
Theo các chuyên gia, để phát triển nhà ở xã hội hiệu quả, cần tập trung vào các yếu tố cốt lõi như quỹ đất, tín dụng ưu đãi và đơn giản hóa thủ tục đầu tư. Lãi suất cho vay cần được điều chỉnh phù hợp để giảm gánh nặng tài chính cho người dân.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng cơ chế chính sách đã thông thoáng hơn, nhưng cần thí điểm cho phép “chỉ định chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội” nhằm rút ngắn quy trình, giảm chi phí tuân thủ pháp luật cho cả Nhà nước và doanh nghiệp. “Luật Nhà ở 2023 chưa cho phép UBND cấp tỉnh được chỉ định chủ đầu tư. Tuy nhiên, với sự kiểm soát chặt chẽ chi phí và lợi nhuận đầu tư (không vượt 10%), việc thí điểm là cần thiết để thúc đẩy phát triển,” ông Châu phân tích.
Ông cũng đề xuất thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội – một phần của Quỹ nhà ở quốc gia – nhằm điều phối vốn, thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh và bền vững.
Tiến sĩ Sử Ngọc Khương nhấn mạnh: cần xác định rõ quỹ đất, giao cho nhà đầu tư triển khai theo chỉ số KPI, đồng thời hỗ trợ về thủ tục pháp lý, tín dụng và biên lợi nhuận. “Nếu được hỗ trợ lãi suất vay và có cơ chế đặc thù phù hợp, mới đảm bảo được nguồn cung nhà ở xã hội,” ông nói.
Ông Khương cảnh báo: “Từ góc độ xã hội học, nếu nhà ở xã hội tiếp tục vượt khỏi khả năng tiếp cận của người dân, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy tiêu cực. Đây là bài toán khó không chỉ ở Việt Nam mà cả ở các quốc gia đang phát triển.”
Khi mục tiêu xây dựng một triệu căn nhà ở xã hội đang được thúc đẩy, việc gỡ bỏ rào cản về pháp lý, quỹ đất và tài chính là điều kiện tiên quyết. Nhà ở xã hội không chỉ là một giải pháp an sinh, mà còn là nền tảng của một đô thị bền vững – nơi người thu nhập thấp có chỗ ở ổn định, được đảm bảo điều kiện sống và phát triển lâu dài.
Dù đã có cơ chế rõ ràng, tín dụng nhà ở xã hội vẫn gặp vướng mắc về thủ tục và nguồn cung, nhưng đang có chuyển biến tích cực nhờ sự vào cuộc của Chính phủ, ngân hàng và địa phương.
Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội quy định UBND cấp tỉnh quy định cụ thể điều kiện đối với trường hợp nhà xa nơi làm việc.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 78/CĐ-TTg ngày 29/5/2025 về việc đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan tới xây dựng.
Giao dịch nhà đất, nộp thuế và sang tên sổ đỏ sẽ được thực hiện trực tuyến qua mô hình trung tâm giao dịch do Nhà nước quản lý.
Vui lòng gửi phản ánh của bạn để chúng tôi hỗ trợ hoặc cải thiện giúp tăng trải nghiệm cho bạn.
Chào mừng đến với Chuyên trang Bất động sản của thời báo VTV
Bạn chưa có tài khoản? Đăng kí ngay
Bạn đã có tài khoản? Đăng nhập