Quỹ nhà ở quốc gia là nền tảng tài chính cho chính sách nhà ở xã hội

Thứ Bảy, 24/5/2025, 20:35
Quỹ nhà ở quốc gia là nền tảng tài chính cho chính sách nhà ở xã hội

Đại biểu Quốc hội đồng thuận thành lập quỹ nhà ở quốc gia nhằm tạo nguồn vốn ổn định cho phát triển nhà ở xã hội trong bối cảnh lợi nhuận thấp, khó hoàn vốn.

Ngày 24-5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển nhà ở xã hội. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp.

Góp ý về quy định liên quan đến quỹ nhà ở quốc gia, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) phân tích rằng việc đầu tư nhà ở xã hội hiện nay có lợi nhuận thấp, giá cho thuê càng thấp, dẫn đến không có khả năng hoàn vốn. Do đó, cần thành lập một quỹ để tạo nguồn vốn đầu tư.

Một trong những nguồn thu của quỹ nhà ở quốc gia là khoản đóng góp bằng tiền từ các dự án nhà ở thương mại không bố trí 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng quy định này là “rất thỏa đáng và công bằng”.

Tuy nhiên, theo ông Cường, quy định hiện hành chỉ áp dụng cho các dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư sau khi Luật Nhà ở có hiệu lực. Với những dự án đã được phê duyệt trước đó, nếu muốn áp dụng quy định này thì phải làm lại thủ tục phê duyệt, gây mất thời gian và không cần thiết.

Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung điều khoản chuyển tiếp, theo đó phần diện tích đất dự kiến dành cho nhà ở xã hội ở các dự án cũ sẽ được chuyển thành đất thương mại và đưa ra đấu giá, lấy tiền nộp vào quỹ nhà ở quốc gia, không cần làm lại thủ tục đầu tư.

Để đa dạng hóa nguồn vốn cho quỹ, đại biểu Hoàng Văn Cường cũng đề xuất khuyến khích người dân có nhu cầu mua hoặc thuê nhà ở xã hội tiết kiệm và đóng góp vào quỹ. Ông dẫn ví dụ từ quốc tế, nơi có các quỹ dành cho người mua nhà và căn cứ vào lịch sử đóng góp để đánh giá khả năng chi trả trong tương lai, từ đó phân loại đối tượng phù hợp: thuê, thuê mua hay mua đứt.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (Đoàn Bình Dương) cũng bày tỏ sự đồng tình với việc thành lập quỹ nhà ở quốc gia cả ở Trung ương và địa phương, đồng thời đề xuất mở rộng nguồn thu từ ngân sách và xã hội hóa. Theo bà, đây là cơ sở tài chính quan trọng để đảm bảo an sinh, lo chỗ ở cho hàng triệu người lao động có thu nhập thấp.

Tuy nhiên, bà Trân cho rằng quy định còn thiếu một số yếu tố then chốt như: chưa xác định tỷ lệ phân bổ tối thiểu từ chi đầu tư phát triển của ngân sách hàng năm ở cả cấp Trung ương và địa phương; chưa phân biệt nhu cầu nhà ở giữa các vùng; chưa xác định rõ quy mô quỹ và mục tiêu cụ thể, gây khó khăn trong giám sát và đánh giá hiệu quả chính sách.

Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn Trà Vinh) đề xuất hoàn thiện cơ chế vận hành hiệu quả quỹ nhà ở quốc gia, trong đó ít nhất 30–50% nguồn quỹ cần được dùng để hỗ trợ trực tiếp người dân, ví dụ như hỗ trợ lãi suất vay mua nhà. Ông cũng đề xuất thành lập Hội đồng quản lý độc lập gồm đại diện Nhà nước, công đoàn, chuyên gia và người dân; đồng thời thiết lập cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm toán, và báo cáo định kỳ để tránh thất thoát, trục lợi chính sách.

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh: quỹ này sẽ buộc địa phương phải bố trí đất và có trách nhiệm trong công tác điều chỉnh quy hoạch, tái định cư; đồng thời tạo điều kiện để người dân gặp khó khăn có thể vay vốn từ quỹ.

Ông dẫn chứng gói tín dụng 120.000 tỷ đồng và sau đó là gói 145.000 tỷ đồng, tuy nhiên đến tháng 4 vừa qua mới giải ngân được hơn 3.000 tỷ đồng – tương đương chưa đến 3% trong 5 năm – là minh chứng cho sự chậm trễ, rườm rà trong quy trình tín dụng khiến nhà đầu tư e ngại.

Kết thúc phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định khẳng định: đây là nghị quyết có ý nghĩa chính trị, nhân văn và xã hội rất sâu sắc. Ông đề nghị các cơ quan liên quan khẩn trương hoàn thiện dự thảo nghị quyết để kịp trình Quốc hội thông qua vào ngày làm việc cuối cùng của đợt họp thứ nhất, Kỳ họp thứ chín.

Cùng chuyên mục

Xem tất cả

Chính sách mới từ Ngân hàng Nhà nước được kỳ vọng sẽ “mở khóa” giấc mơ an cư cho người trẻ, vốn đang ngày càng xa tầm với.

12/12/2024 04:58 PM

Tại dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất bổ sung 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất.

12/12/2024 04:58 PM

Chính phủ giảm 30% tiền thuê đất phải nộp của năm 2025 đối với người sử dụng đất theo quy định tại Điều 4 Luật Đất đai năm 2024 đang được Nhà nước cho thuê đất dưới hình thức trả tiền thuê đất hằng năm.

12/12/2024 04:58 PM

Sau khi hợp nhất, TP Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn mới với kỳ vọng thiết lập mặt bằng giá nhà ở hợp lý hơn.

12/12/2024 04:58 PM