Đông Nam Bộ phát triển nhà ở xã hội, tạo động lực an cư

Nhu cầu về chỗ ở của công nhân, người lao động và các đối tượng thu nhập thấp tại vùng Đông Nam Bộ ngày càng cấp thiết. Trước áp lực này, Đồng Nai, Tây Ninh và Thành phố Hồ Chí Minh đồng loạt triển khai nhiều giải pháp, đẩy mạnh tiến độ hàng loạt dự án nhà ở xã hội, với mục tiêu đáp ứng chỉ tiêu Chính phủ giao, đồng thời bảo đảm an sinh xã hội và phát triển bền vững cho cả vùng.

* Quyết liệt triển khai, vượt khó về thủ tục

Tại tỉnh Đồng Nai, lãnh đạo UBND tỉnh vừa trao quyết định giao chủ đầu tư cho 7 dự án nhà ở xã hội. Các doanh nghiệp được lựa chọn là những nhà phát triển bất động sản lớn, đủ năng lực tài chính và kinh nghiệm. Đây được xem là bước ngoặt quan trọng, mở đường để các dự án được khởi công ngay trong tháng 9/2025, chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh.

Theo Quyết định 444/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Đồng Nai phải hoàn thành 4.208 căn nhà ở xã hội trong năm 2025. Để bảo đảm tiến độ, tỉnh đã rút ngắn 50% thời gian thẩm định và cấp phép, đồng thời lồng ghép thủ tục phòng cháy chữa cháy vào quy trình, tránh chồng chéo. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Hồ Văn Hà nhấn mạnh, đẩy nhanh tiến độ không chỉ để hoàn thành chỉ tiêu Trung ương giao mà quan trọng hơn là giải quyết nhu cầu an cư của hàng ngàn công nhân tại các khu công nghiệp lớn trên địa bàn. Các dự án phải bảo đảm chất lượng, tiện ích đầy đủ và đặc biệt giá cả hợp lý cho người thu nhập thấp.

Tính riêng năm 2025, tỉnh Đồng Nai đã khởi công và triển khai 3.736 căn hộ, dự kiến bàn giao hơn 4.700 căn, vượt chỉ tiêu 500 căn. Bên cạnh đó, tỉnh đặt mục tiêu khởi công thêm 24.000 căn trong những tháng còn lại của năm. Các dự án tiêu biểu như K-Home Avenue, K-Home Midtown, K-Home Skyview được phát triển theo mô hình công trình xanh, áp dụng công nghệ bê tông đúc sẵn, tích hợp công viên, hồ bơi, trường học và khu thể thao ngoài trời.

Tỉnh Tây Ninh cũng thành lập Ban Chỉ đạo phát triển nhà ở xã hội, do Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Út làm Trưởng ban, nhằm trực tiếp tháo gỡ khó khăn và đôn đốc tiến độ. Năm 2025, tỉnh dự kiến triển khai 20 dự án với tổng cộng hơn 32.000 căn hộ, trong đó đã khởi công 4 dự án quy mô gần 1.600 căn ngay trong nửa đầu năm.

Tiêu biểu có dự án nhà ở xã hội tại Khu công nghiệp Cầu Tràm (xã Rạch Kiến) với 947 căn hộ và khu đô thị mới Phước Vĩnh Tây với quy mô hơn 13.000 căn hộ xã hội trên diện tích gần 1.100 ha. Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Hồng Thanh, khó khăn lớn nhất hiện nay là giải phóng mặt bằng và thủ tục đầu tư còn kéo dài. Tỉnh đang tập trung rà soát toàn bộ quy hoạch, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và tích cực kêu gọi thêm nhà đầu tư để đáp ứng nhu cầu.

Theo chỉ tiêu tại Quyết định 444/QĐ-TTg, Tây Ninh (sau sáp nhập với Long An) phải hoàn thành trên 83.000 căn nhà ở xã hội đến năm 2030. Hiện địa phương đã hoàn thành 11 dự án, cung cấp hơn 4.300 căn hộ, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

* Tăng tốc nhưng vẫn đối mặt nhiều thách thức

Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương có nhu cầu nhà ở xã hội lớn nhất cả nước, khi phải hoàn thành gần 200.000 căn vào năm 2030. Tuy nhiên, đến nay, thành phố mới đưa vào sử dụng khoảng 6.657 căn, đạt 6,6% so với mục tiêu.

Để tăng nguồn cung, thành phố đã công bố kế hoạch bán giai đoạn 1 dự án nhà ở xã hội tại Khu dân cư Sonadezi Hữu Phước (trước đây thuộc huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu). Dự án này cung cấp 210 căn hộ có diện tích từ 25 - 68 m2, với giá bán tạm tính 12,4 - 14,2 triệu đồng/m2. Sau giai đoạn 1, chủ đầu tư sẽ tiếp tục triển khai hơn 1.000 căn hộ nữa.

Từ đầu năm đến nay, Thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn thành 6 dự án với 2.745 căn hộ và dự kiến đến cuối năm có thêm gần 2.900 căn từ 4 dự án khác. Hiện Thành phố đang triển khai 11 dự án với hơn 11.600 căn; chuẩn bị khởi công 6 dự án gần 5.300 căn và đã có chủ trương đầu tư cho 26 dự án với khoảng 24.600 căn.

Dù vậy, vướng mắc lớn nhất vẫn là bồi thường, giải phóng mặt bằng. Nhiều dự án rơi vào tình trạng chậm tiến độ, thậm chí “đóng băng” do không thống nhất được phương án bồi thường. Đây là bài toán mà thành phố cần có giải pháp mạnh mẽ hơn nếu muốn đạt mục tiêu đến năm 2030.

Theo các chuyên gia, Đông Nam Bộ là khu vực có nhu cầu nhà ở xã hội lớn nhất cả nước, bởi tập trung hàng triệu lao động tại khu công nghiệp, khu chế xuất. Tuy nhiên, triển khai vẫn gặp nhiều rào cản như thủ tục hành chính phức tạp, quỹ đất hạn chế, chi phí đầu tư cao và lợi nhuận thấp.

Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam Nguyễn Văn Đính cho rằng, để thu hút nhà đầu tư tham gia, cần có cơ chế ưu đãi đủ hấp dẫn như giảm tiền sử dụng đất, hỗ trợ tín dụng, cho phép nâng mật độ xây dựng. Đồng thời, phải có cơ chế kiểm soát giá bán để tránh biến tướng thành nhà thương mại giá rẻ trá hình.

Ở góc độ quản lý, các tỉnh, thành Đông Nam Bộ đang nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian cấp phép, đồng thời gắn kết phát triển nhà ở xã hội với quy hoạch đô thị, giao thông và dịch vụ công cộng. Đây là điều kiện tiên quyết để bảo đảm các dự án không chỉ đáp ứng nhu cầu chỗ ở, mà còn nâng cao chất lượng sống và hình thành cộng đồng dân cư bền vững.